Czy warto inwestować w rekuperację

Nowo budowane domy są jak termosy, szczelna stolarka okienna i drzwiowa, izolacja foliami oraz taśmami, brak dopływu powietrza przez nieszczelności – jak w przypadku starszego budownictwa.

Wentylacja grawitacyjna właściwie nie działa w nowoczesnym budownictwie, żeby komin wentylacyjny usunął zanieczyszczone powietrze z domu, to musi być dostarczone świeże powietrze z zewnątrz. Przy szczelnych domach nie ma możliwości dostania się powietrza przez szpary w oknach, więc zachodzi konieczność montażu nawiewników w oknach. To znowu skutkuje efektem zimnego powiewu od okna. Aby tego uniknąć, często montuje się nawietrzniki nad grzejnikami, żeby zimne powietrze było od razu ogrzewane. Zamierzony efekt ogrzania zimnego powietrza zostaje osiągnięty, ale kosztem energii cieplnej, którą trzeba dodatkowo dostarczyć.

Za to brak nawiewników skutkuje parowaniem okien, stęchlizną w domu i ogólnie zanieczyszczonym powietrzem. Często też dochodzi do tzw. cofki, czyli powietrze jest wyrzucane przez jeden komin, a przez drugi jest zasysane do pomieszczenia. Mówi się, że z komina wieje zimnym powietrzem. Może też w domu powstać podciśnienie.

Problem jest jeszcze większy, gdy mamy w domu kominek z zamkniętą komorą spalania. W momencie otwarcia drzwi do kominka dym wpada do pomieszczenia.

Zakładając jednak, że wentylacja grawitacyjna działa prawidłowo, to przez komin tracimy ok. 40% ciepła wyprodukowanego w domu. Centrala rekuperacyjna dobrej jakości jest w stanie odzyskać z tego do 96%. To znacznie obniża wydatki na ogrzewanie domu.

Istnieją też wymienniki entalpiczne, które oprócz ciepła (lub zimna, jeżeli obiekt jest klimatyzowany) odzyskuje również wilgoć i ciepło utajone w niej zawarte.

Mówimy o odzysku ciepła ponad 100%. Wymiennik taki jednak jest znacznie droższy od tradycyjnego.

Na jakim etapie montuje się rekuperator?

Najwygodniej system wentylacji mechanicznej zamontować na etapie stanu surowego zamkniętego, jeszcze przed tynkami. Rury prowadzi się w pomieszczeniach niemieszkalnych, np. na strychu, zejścia przez garderobę, kotłownię, w ściankach kolankowych itp. Można też poprowadzić specjalne rury giętkie w wylewce lub w suficie podwieszanym.

Jednak niewykluczone jest montowanie systemu w domach zamieszkanych. Wymaga to pewnych prac inwazyjnych w części mieszkalnej, ale większość prac prowadzona jest na strychu, tam też umieszczona jest centrala.

Zwykle prace odbywają się dwuetapowo, najpierw montowane są rury w izolacji oraz niezbędne okablowanie, a sama centrala i anemostaty po zakończeniu brudnych prac.

Kilka danych technicznych

Stężenie CO2 w pomieszczeniu nie powinno przekraczać 1200 ppm, w szpitalach nawet 900 ppm. Dla porównania stężenie CO2 w powietrzu zewnętrznym waha się na poziomie 350-400 ppm.

Dla ciekawości w zamkniętej sypialni 2-osobowej o powierzchni ok. 15 m2 po 5 godzinach snu poziom CO2 wzrasta do ok. 2000-2500 ppm. Skutkuje to złym snem i samopoczuciem następnego dnia. Dlatego tak ważne jest dostarczenie odpowiedniej ilości świeżego powietrza do pomieszczenia.

Przyjmuje się, że człowiek potrzebuje 20-30 m3/h powietrza dostarczanego do pomieszczenia. Oprócz tej wytycznej do obliczenia wydajności centrali brane jest pod uwagę zapotrzebowanie w danym pomieszczeniu. Przykładowo kuchnia 70 m3/h, WC 30 m3/h, pokój 30 m3/h itd.

Ile to wszystko kosztuje?

Średni koszt instalacji w domu o powierzchni ok. 150 m2 to 12-20.000 zł. Cena zależy od technologii wykonania, skomplikowania prac, ale głównie od marki samego rekuperatora. Markowy rekuperator z wymiennikiem krzyżowym to wydatek rzędu 8000 zł. Koszt systemu zwraca się po ok. 10 latach (oszczędności w ogrzewaniu minus koszt eksploatacji samego urządzenia). Można powiedzieć, że to długo, ale przez ten czas korzystamy ze świeżego, oczyszczonego powietrza dostarczanego w ściśle określonej ilości. Z jednej strony usuwane jest brudne, zawilgocone powietrze, a z drugiej dostarczone jest powietrze świeże (bez przeciągów, much i komarów). Do rekuperatora można dołożyć wymiennik z nagrzewnicą lub chłodnicą. W takim przypadku powietrze dodatkowo obrabiane jest także termicznie.

Wentylacja mechaniczna a odbiór budynku

Prace związane z systemem rekuperacji zaczynają się od projektu, a kończą na protokole odbiorowo–pomiarowym, który jest załącznikiem do dziennika budowy.

Opracowano:
Zbigniew Jóźwiak
ZibiOn